Lutero, entre el humanismo y la reforma radical

  1. Antonio Rivera García
Revista:
Anales Valentinos: Nueva Serie

ISSN: 2444-684X

Año de publicación: 2017

Título del ejemplar: Lutero

Año: 4

Número: 7

Páginas: 107-132

Tipo: Artículo

Otras publicaciones en: Anales Valentinos: Nueva Serie

Resumen

La complejidad de la teología de Lutero se percibe cuando la comparamos con la de otros dos movimientos reformadores de su tiempo: el humanismo cristiano y la Reforma radical. Comparado con Erasmo, el reformador de Wittenberg es un teólogo dogmático que está lejos del moderado espíritu de concordia del humanismo cristiano. Pero si lo comparamos con la Reforma radical (Carlstadt, Müntzer, etc.), su teología adquiere más bien tintes conservadores. En el artículo estudiamos la Reforma radical, con especial atención a la controversia sobre las imágenes y la Eucaristía, como una respuesta compacta a la incapacidad de la teología luterana para articular los dos reinos o ciudades.

Referencias bibliográficas

  • ATKINSON, J., Lutero y el nacimiento del protestantismo, Alianza, Madrid 1987.
  • AUGUSTIJN, C., Erasmo de Rotterdam. Vida y obra, Crítica, Barcelona 1990.
  • BLOCH, E., Thomas Müntzer, teólogo de la revolución, A. Machado Libros, Madrid 2002.
  • BLUMENBERG, H., Trabajo sobre el mito, Paidós, Barcelona 2003.
  • COTTIN, J., “L’image dans la théologie protestante: origine et actualité”, en Ratio Imaginis. Espérience théologique, expérience esthétique (Actes du Colloque franco-italien de Florence de Institut catholique de Paris et de la faculté théologique d’Italie centrale), (Vivens Homo 12/1), Edizioni Dehoniane, Bologna 2001, 149-169.
  • DUCH, L., “Thomas Müntzer: una alternativa radical a l’ortodòxia luterana”, RCT 16 (1991) 321-324.
  • GOERTZ, H.-J., Innere und Äussere Ordnung in der Theologie Tomas Müntzers, Brill, Leiden 1967.
  • GREINER, A., Lutero, Sarpe, Madrid 1985.
  • HEGEL, G.W.F., “El Espíritu del cristianismo y su destino”, en Escritos de Juventud, FCE, México 1978.
  • HELLER, H., Teoría del Estado, FCE, México 1985.
  • JOHNSTON, P. – SCRIBNER, B., La Reforma en Alemania y Suiza, Akal, Madrid 1998.
  • KOLAKOWSKI, L., Cristianos sin Iglesia, Taurus, Madrid 1982.
  • KRACAUER, S., Historia. Las últimas cosas antes de las últimas, Las cuarenta, Buenos Aires 2010.
  • LUTERO, M., Escritos políticos, Tecnos, Madrid 1990.
  • LUTERO, M., Predigten und Schriften 1524, Hermann Böhlaus Nachfolger, Weimar 1899.
  • MARAVALL, J.A., Carlos V y el pensamiento político del Renacimiento, CEC, Madrid 1999.
  • MÜNTZER, T., Tratados y sermones, Trotta, Madrid 2001.
  • NEGRI, E. de, La teologia di Lutero, La Nuova Italia, Florencia 1967.
  • OBERMAN, H.A., Lutero. Un hombre entre Dios y el diablo, Alianza, Madrid 1992.
  • PASTORE, S., Una herejía española. Conversos, alumbrados e Inquisición (1449-1559), Marcial Pons, Madrid 2010.
  • SEGOVIA, J., “Historia Gestorum Generalis Synodi Basiliensis”, en Monumenta Conciliorum Generalium Seculi XV, II, Typis C.R. Officinae typographicae aulae et status, Viena–Basilea 1873.
  • STOLLEIS, M., Histoire du droit public en Allemagne. Droit public impérial et science de la pólice, 1600-1800, PUF, París 1998.
  • TROELTSCH, E., Protestantisme et modernité, Gallimard, París 1991.
  • TURCHETTI, M., “Une question mal posée: Érasme et la tolérance. L’idée de Sygkatabasis”, en Bibliothèque d’Humanisme et Renaissance, LIII/2, Droz, Ginebra 1991.
  • VALDÉS, J. de, Diálogo de doctrina, Mad, Alcalá de Guadaira 2008.
  • VOEGELIN, E., Hitler et les allemands, Seuil, París 2003.
  • WEBER, M., La ética protestante y el espíritu del capitalismo, Istmo, Madrid 1998.
  • WENDEL, F., Calvin. Sources et évolution de sa pensée religieuse, Presses Universitaires de France, París 1950.
  • WILLIAMS, G. H., La reforma radical, FCE, México 1983.
  • WINTHROP, J., Un modelo de caridad cristiana, Universidad de León, León 1997.