Pseudo-Galeno, Praesagitio omnino vera expertaqueprimera edición crítica

  1. García Novo, Elsa 1
  1. 1 Universidad Complutense de Madrid
    info

    Universidad Complutense de Madrid

    Madrid, España

    ROR 02p0gd045

Revista:
Cuadernos de filología clásica: Estudios griegos e indoeuropeos

ISSN: 1131-9070

Año de publicación: 2021

Número: 31

Páginas: 107-122

Tipo: Artículo

DOI: 10.5209/CFCG.72681 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Otras publicaciones en: Cuadernos de filología clásica: Estudios griegos e indoeuropeos

Resumen

Se trata de una composición tardía sobre el pronóstico, hecha a partir de textos de Hipócrates y Galeno, tomados en su mayoría de compiladores. Se encuentra en tres manuscritos del siglo XV, Parisinus gr. 2269, Mutinensis gr. α. U. 9. 04 (61 Puntoni), y Palatinus gr. 143. No existen traducciones medievales. La primera edición es de René Chartier en 1639, hecha sobre el Parisino. Giorgio Valla tradujo el texto del Mutinense (1498). Se recogen los loci similes, así como rasgos de la transmisión y de la lengua. Esta es la primera edición crítica del tratado, a la que se añade stemma codicum y traducción al castellano.

Referencias bibliográficas

  • Alexanderson, B. (1967), Galenos. ΠΕΡΙ ΚΡΙΣΕΩΝ, Göteborg, Elander.
  • Bekker, I. (1831), Aristotelis opera, vol. 2, Berlin, Preussische Akademie der Wissenschaften (reimpr. Berlin 1960)
  • Chantraine, P. (1968-1980), = DÉLG, Dictionnaire étymologique de la langue grecque. Histoire des mots, Paris, Klinsieck (ampliada, 2009).
  • Charterius, R. (1639), Operum Hippocratis Coi, et Galeni Pergameni, medicorum omnium principum, t. VIII, Paris.
  • Cooper, G. M. (2011), Galen, De diebus decretoriis. A critical edition, with translation and commentary, of Ḥunayn Ibn Isḥa̅q, Kita̅b Ayya̅m Al-Buhra̅n, Surrey-Burlington, Ashgate.
  • Diels, H. (1905-1907), Die Handschriften der antiken Ärzte. I. Teil. Hippokrates und Galenos, Abhandlungen der Kgl. Preuss. Akad. derWissenschaften. Philos.-histor. Klasse, Berlin 1905. Suppl. Berlin 1907. http://cmg.bbaw.de/epubl/online/diels_02.html
  • Dietz, F. R. (1834), 'Theophili et Damascii commentarii in Hippocratis aphorismos cum fragmentis et longioribus et brevioribs e Stephani Atheniensis philosophi, sive Meletii..', en: Scholia in Hippocratem et Galenum, ed., Vol. 2, Königsberg, Borntraeger (reimp. Amsterdam 1966): 236-544. https://www.biusante.parisdescartes.fr/histoire/medica/resultats/index.php?do=chapitre&cote=33148x02
  • Duffy, J. M. (1983), Stephani Philosophi In Hippocratis Prognosticum commentaria III, ed., CMG XI 1,2, Berlin, Akademie der Wissenschaften. http://cmg.bbaw.de/epubl/online/cmg_11_01_02.php
  • Durling, R.J. (1961), «A Chronological Census of Renaissance Editions and Translations of Galen», Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 24: 230-305.
  • García Novo, E. (2012), Galen. On the Anomalous Dyskrasia (De inaequali intemperie), ed., transl. and comment., Berlin, Akademie der Wissenschaften.
  • Garofalo, I. (1997), Anonymi medici De morbis acutis et chroniis, ed., Leiden-New York-Köln, Brill.
  • Grimm, I. (2008), Theophilos. Der Aufbau des Menschen, Kritische Edition des Textes mit Einleitung, Übersetzung und Kommentar, tesis doct., Munich, Ludwig-Maximilian Universität.
  • Heiberg, J.L. (1896), Beiträge zur Geschichte Georg Valla's und seiner Bibliothek, Leipzig, O. Harrassowitz.
  • Helmreich, G. (1910-1911), Handschriftliche Studien zu Galen. II, Gymn.Progr. Ansbach.
  • Ideler, J.L. (1841), “De febribus recensio brevior = Παλλαδίου περὶ πυρετῶν σύντομος σύνοψις”, ed., en: Physici et medici Graeci minores, vol. 1, Berlin, Nabu: 107-20. https://www.biusante.parisdescartes.fr/histoire/medica/resultats/index.php?do=chapitre&cote=33176x01
  • Irmer, D. (1973), «Bearbeitungen von Schriften des Iatrosophisten Palladius unter den Namen des Johannes, Stephanus und Theophilus», Medizinhist J. 8 (2-3): 179-181.
  • Jones, W.H.S. (1931), Hippocrates Vol. IV, Nature of Man. Regimen in Health. Humours. Aphorisms. Regimen 1-3. Dreams. Heracleitus: On the Universe, Cambridge, Mass. & London, Harvard University Press.
  • Jouanna, J. (1985), Hippocrate. T. V 1, Des vents, De l’Art, ed., Paris, Belles Lettres.
  • Jouanna, J. (2002), Hippocratis De natura hominis, edidit, in linguam Francogallicam vertit, commentatus est, CMG I 1,3, Berlin, Akademie der Wissenschaften.
  • Jouanna, J. (2013), Hippocrate. T. III 1, Pronostique, ed., Paris, Belles Lettres.
  • Jouanna, J. & Guardasole, A. (2017), Hippocrate. T. XVI, Problèmes hippocratiques, Paris, Belles Lettres.
  • Koch, C. & Helmreich, G. (1923), Galeni De sanitate tuenda, De alimentorum facultatibus, De bonis malisque sucis, De victu attenuante, De ptisana, CMG V 4,2, Leipzig & Berlin, Teubner. http://cmg.bbaw.de/epubl/online/cmg_05_04_02.php?p=67
  • Kühlewein, Hugo (1894), Hippocratis Opera quae feruntur omnia, I, Leipzig, Teubner. http://cmg.bbaw.de/epubl/online/wa_hippocrates_op_1.php
  • Kühn, K.G. (1821-1833), Claudii Galeni Opera Omnia, Leipzig, C. Cnobloch. https://www.biusante.parisdescartes.fr/histoire/medica/resultats/index.php?fille=o&cotemere=45674
  • Littré, É. (1839-1861), Oeuvres complètes d'Hippocrate, Paris, J.B. Baillière. https://www.biusante.parisdescartes.fr/histoire/medica/resultats/index.php?fille=o&cotemere=34859
  • Monfort, M.-L. (en prensa a), «Remarques sur un texte débutant par Θεοφίλου καὶ Στεφάνου ἔκ τε Ἱπποκράτους καὶ Γαληνοῦ περὶ τῆς τῶν πυρετῶν διαφορᾶς au f. 82v du Parisinus gr. 2219», en Un corpus médical problématique. Les traités attribués à Théophile Protospathaire (VIIe-IXe s.) et la relecture chrétienne des enseignements hippocratiques et galéniques, Colloque international organisé par Alessia Guarsasole et Caroline Magdelaine, Paris, Université de Paris-Sorbonne, 27-28 novembre 2014.
  • Monfort, M.-L. (en prensa b), «Les compilations du De differentiis febrium de Galien dans les deux versions de l’Anonyme Sur les fièvres», en Internationale medizinhistorische Tagung Sammlung und Fragmentierung: Medizinische Kompilationen des Morgen- und Abendlands und ihre Quellen, Charité Universitätsmedizin, Berlin, 30 09 - 02 10 2017 (organisé par Mathias Witt).
  • Olivieri, A. (1950), Aetii Amideni Libri medicinales V-VIII, ed. A. Olivieri, CMG VIII 2, Berlin, Akademie der Wissenschaften. http://cmg.bbaw.de/epubl/online/cmg_08_02.php
  • Omont, H (1886-1898), Inventaire sommaire des manuscrits grecs de la Bibliothèque nationale et des autres bibliothèques de Paris et des Départements, Paris, Belles Lettres. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k2091353.image
  • Petit, C. (2012), «René Chartier (1572-1654) et l’authenticité des traités Galéniques», en G. Cobolet et alii (eds), René Chartier (1572-1654) éditeur et traducteur d'Hippocrate et Galien, Paris, De Boccard: 287-300.
  • Potter, P. (1995), Hippocrates Vol. VIII, Places in Man. Glands. Fleshes. Prorrhetic 1-2. Physician. Use of Liquids. Ulcers. Haemorrhoids and Fistulas, Cambridge, Mass. & London, Harvard University Press.
  • Potter, P. (2010), Hippocrates Vol. IX. Coan Prenotions. Anatomical and Minor Clinical Writings (Crises and Critical Days), Cambridge, Mass. & London, Harvard University Press.
  • Preiser, G. (1957), Die hippokratischen Schriften "De iudicationibus" und "De diebus iudicatoriis", tesis doct., Kiel.
  • Puntoni, V. (1896), «Indice dei codici greci della Biblioteca Estense di Modena», Stud.Ital. 4: 379-536. https://pinakes.irht.cnrs.fr/notices/bibliographie/6JFRTFUX/
  • Sicherl, M. (1991), «Handschriftenforschung und Philologie», en D. Harlfinger & G. Prato (eds.), Paleografia e codicologia greca. Atti del II Colloquio internazionale. Berlino-Wolfenbüttel (17-21 ottobre 1983), 2 vols., Alessandria, Edizioni dell’Orso: 485-508.
  • Sicurus, D. (1862), “De febribus recensio longior” = Theophili et Stephani Atheniensis de febrium differentia ex Hippocrate et Galeno, ed., Firenze, (reimp. Amsterdam 1963).
  • Stevenson, E. (1885), Codices manuscripti Palatini Graeci Bibliothecae Vaticanae, Roma, Ex Typographeo Vaticano. https://archive.org/details/codicesmanuscrip00stevuoft
  • Touwaide, A. (2016), A Census of Greek medical manuscripts from Byzantium to the Rennaisance, Londres & New York, Routledge.
  • Valla, Giorgio (1498), “Galeni De Praesagitura”, en: Collectio. Nicephori Logica. De expedita ratione argumentandi. Euclidis Quartus decimus Elementorum ... Giorgio Valla Placentino Interprete, Venezia, Simon Bevilaqua. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k58498k.r=Giorgio%20Valla?rk=85837;2
  • Valla, Giorgio (1565), “Galeni De Praesagitura”, en: Galeni omnia quae extant opera, vol. 10. Ascripti libri, Venezia, apud Iuntas, 77 r-v. https://archive.org/details/galeniomniaquaee67gale
  • Vogel, M. & Gardthausen, V. (1909), Die griechischen Schreiber des Mittelalters und der Renaissance, Berlin, Otto Harrasowitz. https://archive.org/details/diegriechischens00vogeuoft
  • Westerink, L. G. (1992), Stephani Atheniensis In Hippocratis Aphorismos commentaria III-IV, CMG XI 1,3,2, Berlin, Akademie der Wissenschaften. http://cmg.bbaw.de/epubl/online/cmg_11_01_03_02.php
  • Withington, E. T. (1948), Hippocrates. Vol. III. On Fractures, On Joints, Instruments of Reduction, London & Cambridge, Mass., Harvard University Press https://www.loebclassics.com/view/hippocrates_cos-fractures_joints_mochlicon_fractures/1928/pb_LCL149.95.xml?rskey=GEZlSR&result=1
  • Wolska-Conus, W. (1989), «Stephanos d’Athènes et Stephanos d’Alexandrie: Essai d’identification et de biographie», REB 47 : 5-89.
  • Zervos, S. (1909), Aetii Amideni Liber medicinalis XV, ed., Athena 21: 3-144.http://cmg.bbaw.de/epubl/online/wa_Athena_23_1911.php