Petrus Hispanus O.P. Auctor Summularum (III) ¿”Petrus Alfonsi” o “Petrus Ferrandi”?

  1. Angel d'Ors
Revista:
Dicenda: Estudios de lengua y literatura españolas

ISSN: 0212-2952 1988-2556

Año de publicación: 2015

Número: 33

Páginas: 35-89

Tipo: Artículo

DOI: 10.5209/REV_DICE.2015.V33.50931 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Otras publicaciones en: Dicenda: Estudios de lengua y literatura españolas

Resumen

Este artículo pretende ser complemento y continuación de mis anteriores trabajos sobre la figura de Petrus Hispanus O. P., Auctor Summularum. Comienzo presentando algunos nuevos documentos relacionados con las cuestiones ya examinadas en mis artículos de 1997 y 2001. A continuación, me ocupo de las cuestiones aplazadas en el artículo de 2001: los problemas relativos a la figura de “Petrus Ferrandi” y su posible relación con el “auctor Summularum”, así como los argumentos de Tugwell contra la hipótesis de la posible identidad de estas dos figuras, examinados ahora desde la perspectiva del autor de la Legenda prima. Tras analizar testimonios procedentes de muy diversos ámbitos, afirmo, por una parte, que la hipótesis de la identidad entre “Petrus Ferrandi” y “Petrus Hispanus” podría ser correcta y, por otra parte, que no hay argumentos concluyentes que obliguen a afirmar con seguridad que el autor de la Legenda prima es Pedro Ferrando. Aunque los análisis no permiten por el momento determinar si es “Petrus Alfonsi” o “Petrus Ferrandi” el “auctor Summularum”, los testimonios recogidos y las conexiones establecidas contribuirán, sin duda, a orientar futuras investigaciones en torno a la figura de “Petrus Hispanus”.

Referencias bibliográficas

  • ALTANER, B.: Der hl. Dominikus, Breslau, 1922
  • ANTONIN BREMOND: De Guzmana stirpe S. Dominici fundatoris familiae Fratrum Praedicatorum historica demonstratio, Roma, 1740.
  • BARBADILLO DE LA FUENTE, Mª Teresa: Vida de Santo Domingo. Edición y estudio, 2 vols., Madrid, Editorial de la Universidad Complutense de Madrid, 1985.
  • BARTH O.P., H. M.: “Die Dominikuslegende im ersten Lektionar Humberts von Romans (1246)”, Archivum Fratrum Praedicatorum LIV (1984), pp. 83-112.
  • Bibliographia Geral Portuguesa, vol. II, Século XV, Lisboa, 1942, pp. 237-245.
  • Bibliotheca Fratrum Ordinis Praedicatorum, authore R. P. magistro Antonio Senensi, lusitano, eiusdem dominicanae familiae alumno, Paris, 1585
  • Bibliothecae dominicanae, ad modum R. P. M. Ambrosio Altamura, Roma, 1677.
  • CAMPBELL, M. F. A. G.: Annales de la Typographie Néerlandaise au XVe siécle, La Haye, Martinus Nijhoff, 1874.
  • Catálogo de los conventos, casas y religiosos de la Provincia de España de la Orden de Predicadores, Anno 1993, Salamanca, 1992.
  • Catalogus conventum et fratrum Provinciae Hispaniae Ordinis Praedicatorum, Anno 1970-71, Guadalajara, Editorial OPE.
  • CHAPOTIN, M.-D.: Les Dominicains d’Auxerre, Paris, 1892
  • DELALANDE, D. y MESNARD, D.: Frère Dominique, Père des Prêcheurs, Juvisy, 1934, pp. 21-82.
  • DUPLÈS-AGIER, Henri: Chronique de Saint-Martial de Limoges, publiée d’après les manuscripts originaux pour la Société de l’histoire de France, 1825-1891, Paris, Vve. J. Renouard, 1874.
  • Enciclopedia dei Santi / Bibliotheca Sanctorum, 3ª ed., Roma, Città Nuova Editrice, 1995.
  • FORNASINI, D.G.: La Chiesa Priorale e Parrochiale di S. Maria e S. Domenico detta della Mascarella in Bologna, Bologna, 1943.
  • GALMÉS MAS, L. y GÓMEZ GARCÍA, V.: Santo Domingo de Guzmán. Fuentes para su conocimiento, Madrid, B.A.C., 1987.
  • GELABERT, M. y Milagro, J. M.: Santo Domingo de Guzmán visto por sus contemporáneos, Madrid, B.A.C., 1947 (2ª ed. revisada, Madrid, 1966).
  • GETINO, L. A.: Origen del Rosario y Leyendas castellanas del siglo XIII sobre Sto. Domingo de Guzmán, Vergara, 1925.
  • GONZÁLEZ, Julio: El Reino de Castilla en la época de Alfonso VIII, Escuela de Estudios Medievales, Madrid, C. S. I. C., 1960.
  • Gran Enciclopedia Gallega XII, Santiago-Gijón, 1974.
  • HERNANDO DEL CASTILLO: Primera parte de la Historia General de Santo Domingo y de su Orden de Predicadores, Madrid, 1584.
  • HUNT, R. W.: “’Absoluta’. The ‘Summa’ of Petrus Hispanus on Priscianus ‘Minor’”, Historiographia Linguistica II/1 (1975), pp. 1-23
  • HYACINTHUS LAURENT, Fr. M.: Monumenta Historica S. P. N. Dominici, Fasc. I, Historia Diplomatica S. Dominici, Monumenta Ordinis F. Praedicatorum Historica, t. XV, LXXXVII.
  • JACINTO PETITOT, L.: Vida de Sto. Domingo de Guzmán (versión castellana de Veremundo Peñas), Vergara, Editorial El Santísimo Rosario, 1931.
  • JOHANNES MEYER: De Viris Illustribus Ordinis Praedicatorum (ed. P. von Loë, Quellen und Forschungen zur Geschichte des Dominikanerordens in Deutschland, Leipzig), 1918.
  • JORDÁN DE SAJONIA: Libellus de initiis Ordinis Predicatorum, ed. de H. C. Scheeben, MOPH XVI, Roma, 1935.
  • KÄEPELLI O.P., T.: “Deux prétendus biographes de Saint Dominique: frère Justin et frère Conrad”, Antonianum, 20 (1945), pp. 227-244.
  • KNEEPKENS, C. H.: “The absoluta cuiuslibet attributed to P. H. Some notes on its transmission and the use made of it by Robert Kilwarby and Roger Bacon”, en I. Angelelli. P. Pérez-Ilzarbe eds., Medieval and Renaissance Logic in Spain, Hildesheim-Zürich-New York, Georg Olms Verlag, 2000, pp. 373-402.
  • KNEEPKENS, C. H.: Het iudicium constructionis. Het Leerstuk van de Constructio in de 2de Helft van de 12de Eeuw, vol IV: Werkuitgave van Petrus Hispanus’ Summa ‘absoluta cuiuslibet’, Nijmegen, Ingenium Publishers, 1987.
  • KNEEPKENS, C. H.: Het iudicium constructionis. Het Leerstuk van de Constructio in de 2de Helft van de 12de Eeuw, vol I, Een Verkennende en inleidende Studie, Nijmegen, Ingenium Publishers, 1987.
  • LAURENT O. P., H: Legenda Sancti Dominici auctore Petro Ferrandi, Monumenta Historica Sancti Patris Nostri Dominici, fasc. I-II, MOPH XV-XVI, Roma ad S. Sabinae, Institutum Historicum FF. Praedicatorum, , 1935.
  • LEANDRO ALBERTI: De viris illustribus Ordinis Praedicatorum libri sex, in unum congesti, Bononiae, 1517.
  • LECOY DE LA MARCHE, A.: Anecdotes historiques, légendes et apologues tirés du recueil inédit d’Étienne de Bourbon, dominicain du XIIIe siècle, Librairie Renouard, Paris, 1877.
  • Lectionarium Ordinis Fratrum Praedicatorum (Leccionario Regensburg), Oxford, Keble College, 49.
  • LEONARDO LEVANTO: Crisis Americana sobre el canonicato reglar de Sto. Domingo de Guzmán, en la Santa Iglesia Cathedral de Osma, Madrid, 1741.
  • LÓPEZ ARGULETA, José: Apología por el hábito de Santo Domingo en la Orden de Santiago, Alcalá, 1725.
  • MAMACHI, T. M.: Annales Ordinis Praedicatorum, Roma, 1756.
  • MANNING, W. F.: “An old Spanish life of Saint Dominic: Sources and Date”, en Holmes, U. T. y Denomy, A. J. eds., Medieval Studies in Honor of Jeremiah Denis Matthias Ford, Cambridge Mass., 1948, pp. 139-158.
  • MANNING, W. F.: ”Una antigua ‘Vida de Santo Domingo’, en verso, ¿ha existido en algún tiempo?”, Analecta Sacra Tarraconensia XL (1967/2), pp. 327-335.
  • MARTÈNE, Edmond y DURAND, Ursin: Veterum scriptorum et monumentorum Amplissima Collectio, 1724.
  • MENÉNDEZ PIDAL, Ramón: Romancero Hispánico, Madrid, 1968.
  • MOMBRITIUS: Sanctuarium, Milán, 1479.
  • MOPH. Monumenta Ordinis F. Predicatorum Historica.
  • ORS, Ángel d’: “Petrus Hispanus O. P., Auctor Summularum (II). Further documents and problems”, Vivarium, 39 (2001), pp. 209-54.
  • ORS, Ángel d’:: “Petrus Hispanus O. P., Auctor Summularum”, Vivarium, 35 (1997), pp. 21-71.
  • PALERMO, F.: I manoscritti Palatini di Firenze, Firenze, Biblioteca Palatina, 1860
  • PARDO VILLAR O. P., A: “Noticias de algunos escritores dominicos gallegos”, Cuadernos de Estudios Gallegos II (1946-1947), pp. 461-476.
  • PETITOT O. P., H: Vie de Saint Dominique, Editions de la Vie Spirituelle, SaintMaximim (Var), 1925.
  • PIE MOTHON O. P.: A.S.O.P (Analecta Sacri Ordinis Fratrum Praedicatorum), Roma, 1899.
  • SARABIA Y LEZANA, Juan de: Annales de la Sagrada Religión de Sto. Domingo, Tomo Segundo, Madrid, 1709.
  • SBARROYA, Agustín: Expositio Summularum, Sevilla, 1533
  • SCHEEBEN, H. C. : “Petrus Ferrandi”, Archivum Fratrum Praedicatorum, 1 (1932), pp. 329-347.
  • SCHEEBEN, H. C.: “Die Tabulae Ludwigs von Valladolid im Chor der Predigerbrüder von St. Jakob in Paris”, Archivum Fratrum Praedicatorum, 1 (1931), pp. 223-263.
  • SCHEEBEN, H. C.: “Notae et additiones ad legendas S. Dominici aliorumque virorum clarissimorum Ord. Praed. saec. XIII”, A.S.O.P., XVII (1925) (1926).
  • SCHEEBEN, H. C.: “Petrus Ferrandi”, Archivum Fratrum Praedicatorum, 2 (1932), pp. 329-347.
  • TUGWELL, S.: “Petrus Hispanus: Comments on Some Proposed identifications”, Vivarium, 37 (1999), pp. 103-13.
  • TUGWELL, S.: Scripta Bernardi Guidonis de Sancto Dominico, MOPH, XXVII, Roma, 1998.
  • VALLEJO O. S. A., Juan José: “Santo Domingo de Guzmán y el monasterio de Santa María de la Vid. La tradición vitense sobre la filiación premostratense del Santo”, en C. ANIZ IRIARTE O. P. y DÍAZ MARTÍN, L. V.: Santo Domingo de Caleruega. Contexto Cultural, III Jornadas de Estudios Medievales, Salamanca (1995), pp. 319-338.
  • VAN ORTROY, F.: “Pierre Ferrand O. P. et les premiers biographes de S. Dominique fondateur de l’ordre des Frères Prêcheurs”, Analecta Bollandiana XXX (1911)
  • WACK, Mary Frances: Lovesickness in the Middle Ages. The Viaticum and its Commentaries, Philadelphia , University of Pennsylvania Press, 1990.