Gravatim (Cic. Arch. 10)

  1. Álvaro Cancela Cilleruelo 1
  1. 1 Universidad Complutense de Madrid
    info

    Universidad Complutense de Madrid

    Madrid, España

    ROR 02p0gd045

Revista:
Exemplaria classica: journal of classical philology

ISSN: 1699-3225

Año de publicación: 2021

Número: 25

Páginas: 55-70

Tipo: Artículo

DOI: 10.33776/EC.V25I0.5515 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openArias Montano editor

Otras publicaciones en: Exemplaria classica: journal of classical philology

Resumen

En Cic. Arch. 10 el raro adverbio grauatim ("de mala gana") difícilmente implica una valoración personal del propio Cicerón, como sostiene Gaffiot, y una minusvaloración de los artistas escénicos con los que se compara a Arquias; la lectura del célebre latinista francés es, en varios puntos, discutible. La interpretación del pasaje reclama, de hecho, el sentido contrario, que requeriría una lítote; ahora bien, mejor que "haud" grauatim (propuesto por Thomas a la luz de Livio 1.2.3), el usus ciceroniano de Balb. 36, de orat. 1.208 y off. 2.66 y 3.59 sugiere restituir "non" grauatim ("de buen grado"), como propuso Pizzani. La omisión de la negación se había producido ya en el arquetipo de la pieza, pero su reinserción cuenta con un indicio independiente: la presencia de la glosa uel gratuito ("desinteresadamente"). Esta lectura, difundida en toda la tradición y presente ya en el arquetipo, se justifica mejor si, en origen, surgió como glosa o alternativa facilior del adverbio negado, como demuestra off. 2.66 (non grauate et gratuito).

Referencias bibliográficas

  • 1839. M. Tulli Ciceronis oratio pro A. Licinio Archia poeta. Mit Anmerkungen von R. St, pp.96-7 Leipzig
  • Adverbios y particulas Tarrino Ruiz, E. 2006. Sintaxis del latin clasico, pp.349-74 Madrid
  • Amarelli, Fr. and Lucrezi, Fr. 1997. I processi contro Archia e contro Apuleio, pp.17-97 Napoli
  • Benecke, C. 1836. M. Tullii Ciceronis orationes pro Q. Ligario, pro rege Deiotaro, pro Archia poeta. Kritisch berichtigt und mit Anmerkungen begleitet von C.B, pp.175 Leizpig
  • Breitschadel, W. 1988. Rede fur Archia, pp.10 Munster
  • Briscoe, J. 2016. Titi Liui Ab urbe condita libri XXI-XXV, pp.24 Oxford
  • Cerutti, M. 2014. Cicero. Pro Archia 3, pp.29 Mundelein [Illinois]
  • Chanselle, M. 1884. Ciceron. Plaidoyer pour Archias, pp.19 Paris
  • Clark, A.C. 1964. M. Tulli Ciceronis orationes, VI: Pro Tullo, Pro Fonteio, Pro Sulla, Pro Archia, Pro Plancio, Pro Scauro Oxford
  • Colombo, S. and Tulli, M. 1917. Ciceronis Pro Milone-Pro Archia. Additis argumentis Asconi et scholiastae Gronoviani ad Milonianam, scholiastae Bobiensis ad utramque, pp.65 Torino
  • Coskun, A. 2010. Cicero und das romische Burgerrecht: die Verteidigung des Dichters Archias. Einleitung, Text, Ubersetzung und historisch- philologische Kommentierungen, pp.107-8 Gottingen
  • Cupaiuolo, F. 1967. La formazione degli avverbi in latino, pp.47-58 Napoli
  • Deufert, M. 2019. Titus Lucretius Carus. De rerum natura libri VI, pp.108 Berlin -Boston
  • Die lateinischen Adverbia auf-im, ihre Bildung und ihre Geschichte 1893. Archiv fur lateinische Lexicographie und Grammatik 8, pp.77-114
  • Die Uberlieferung von Ciceros Schrift "De Legibus Schmidt, P.L. 1974. Mittelalter und Renaissance, pp.183 Munchen
  • Dorey, A. 1971. Titi Liui Ab urbe condita libri XXI-XXII, pp.22 Leipzig
  • D'Ors, A. and Torrent, Fr. 1970. Ciceron. Defensa del poeta Arquias, pp.XXIX Madrid
  • Early Textual History of Lucretius' De Rerum Natura Butterfield, D 2013. EARLY TEXTUAL HISTORY OF LUCRETIUS' DE RERUM NATURA, pp.1-342
  • Eberhard, A. and Hirschfelder, W. 1878. M. Tullii Ciceronis orationes selectae XIX, pp.346 Leipzig
  • Ernesti, J.A. 1830. M. Tullii Ciceronis orationes IV, pp.1623 Londini
  • Gaffiot, F. 1938. Ciceron. Discours. Pour le poete Archias, texte etabli et traduit par F.G., pp.27-8 Paris
  • Halm, K. 1870. Ciceros Reden gegen L. Sergius Catilina, fur P. Cornelius Sulla und fur den Dichter Archias, pp.197-197 Berlin
  • Heine, O. 1883. M. Tullii Ciceronis orationes selectae XIV, pp.119 Halis
  • Icart, J. 1993. M. Tulli Cicero. Discursos, vol. XIII: Defensa de Luci Licini Murena. Defensa d'Arquias XIII, pp.88 Barcelona
  • Kasten, H. 1966. M. T. Ciceronis oratio pro Archia poeta, pp.39 Stutgardiae-Lipsiae
  • Leumann, M. 1977. Lateinische Grammatik, I: Lateinische Laut- und Formenlehre, pp.501 Munchen
  • Lindsay, W.M. 1896. An Introduction to Latin Textual Emendation, based on the Text of Plautus, pp.42-3 London
  • Madvig, J.N. and Tullii, M. 1858. Ciceronis Orationes selectae duodecim. Quartum recognovit et praefatus est J.N.M., pp.XIX Hauniae
  • Matthiae, A. 1830. M. Tullii Ciceronis orationes VI pro Sulla, pro Sextio, pro Milone, pro Archia p., pro Ligario et pro rege Deiotaro, pp.306 Lipsiae
  • Neue Beitrage zur Kenntnis der lateinischen Adverbia auf-im Funck, A. 1892. Archiv fur lateinische Lexicographie und Grammatik 7, pp.485-507
  • Nohl, H. 1894. Ciceros Rede fur den Dichter Archias, pp.5 Leipzig
  • Novak, R. 1894. Mluvincko-kriticka studia k Liviovi, pp.15 Praha
  • Ogilvie, R.M. 1965. A Commentary on Livy 1, pp.40-1 Oxford
  • Ogilvie, R.M. 1974. Titi Liui Ab urbe condita libri I, pp.6 Oxford
  • Pinkster, H. 2005. On Latin Adverbs, pp.96-101 Amsterdam
  • Pinkster, H. 2015. The Oxford Latin Syntax I, pp.25-30 Oxford
  • rec. 'Kasten, Pro Archia Pizzani, U. 1970. Athenaeum 58, pp.449-53
  • Reis, P. and Tulli, M. 1933. Ciceronis scripta quae manserunt omnia, vol. VI,2: Orationes in L. Catilinam IV-Pro Archia poeta VI, pp.169 Leipzig
  • Richter, A. Eberhard 1878. Ciceros Rede fur den Dichter Archias, pp.14 Leipzig
  • Richter, A. Eberhard and Nohl, H. 1893. Ciceros Rede fur den Dichter Archias, pp.18 Leipzig
  • Schroeter, K.A.W. 1818. Marci Tullii Ciceronis quae vulgo fertur oratio pro Aulo Licinio Archia poeta. Recensuit, suas observationes adiecit M.C.B., pp.35 Lipsiae
  • Sturenburg, R. 1832. M. Tulli Ciceronis oratio pro A. Licinio Archia poeta, pp.66-8 Lipsiae
  • Sturenburg, R. 1832. Pro A. Licinio Archia poeta, pp.5
  • Texte du Pro Archia Gaffiot, F. 1929. RPh 55, pp.348-53
  • THE DESCENDANTS OF PETRARCH'S PRO ARCHIA De Keyser, J May 2013. CLASSICAL QUARTERLY 63 (1), pp.292-328
  • THE TRANSMISSION OF CICERO 'DE OFFICIIS' WINTERBOTTOM, M 1993. CLASSICAL QUARTERLY 43 (1), pp.215-242
  • Thomas, E 1883. M. Tullii Ciceronis Oratio pro Archia, pp.35 Paris
  • Un nouveau catalogue des manuscrits de Lobbes aux XI e et XII e siecles, I-Presentation et edition du texte Dolbeau, Fr. 1978. RecAug 13, pp.3-36
  • Vretska, H. and Vretska, K. 1979. Marcus Tullius Cicero. Pro Archia poeta oratio, pp.36 Darmstadt
  • Zu Ciceros Rede fur den Dichter Archias Koch, K. 1889. NEUE JB PHILOLOGIE P 139, pp.207-8 Jahrgang