Inscripción del “cortijo de Cobo”, término de Linares, Jaén (Ms. BNE 2537/24)un nuevo testimonio de la fórmula pietatis causa

  1. María del Rosario Hernando Sobrino
Revista:
Habis

ISSN: 0210-7694

Año de publicación: 2022

Número: 53

Páginas: 71-85

Tipo: Artículo

Otras publicaciones en: Habis

Resumen

En este artículo se presenta y analiza una inscripción romana, prácticamente inédita, procedente de Linares (Jaén). Se registra en una nota suelta, carente de firma, conservada en un manuscrito de la Biblioteca Nacional de España (Ms. 2537/24). En ella se documenta, por segunda vez en territorio hispano, la fórmula pietatis causa.

Referencias bibliográficas

  • Abascal 1994: J. M. Abascal Palazón, Los nombres personales en las inscripciones latinas de Hispania (Murcia 1994).
  • Abascal 2017: J. M. Abascal Palazón, “Algunos tópicos formulares en el vocabulario epigráfico de la muerte en el mundo romano”, en J. M. Iglesias, A. Ruiz Gutiérrez (eds.), Monumenta et memoria. Estudios de epigrafía romana (Roma 2017) 65-84.
  • Abascal 2019: J. M. Abascal Palazón, “CIL II, 5918 (Quesada, Jaén) y II, 5945: una falsa flaminica municipal y el ordenamiento territorial del saltus Tugiensis (Plin., Nat. 3, 3, 9)”, en M.ª C. González Rodríguez, P. Ciprés, E. Ortiz de Urbina, G. Cruz Andreotti (eds.), A Verbis ad Scripta. Studia epigraphica et historica. Homenaje a Juan Santos Yanguas (Anejos de Veleia, Series Minor 36) (Vitoria-Gasteiz 2019) 1-20.
  • Aguilar Piñal 2001: F. Aguilar Piñal, La Real Academia Sevillana de Buenas Letras en el siglo XVIII (Sevilla 2001, facsímil; 1ª ed. Madrid 1966).
  • Andrés 1995: G. de Andrés, “La biblioteca manuscrita del camarista de Castilla Fernando José de Velasco en la Biblioteca Nacional”, Cuadernos de Investigación Histórica 16 (1995) 143-166.
  • Atlas: M. Navarro Caballero, J. L. Ramírez Sádaba (coords.), Atlas antroponímico de la Lusitania romana (Mérida Burdeos 2003).
  • Bartolomé Marcos 2014: L. Bartolomé Marcos, “Fernando-José Velasco Cevallos (1707-1788)”, Ascagen 11 (2014) 11-69.
  • Beltrán Fortes et alii 2016: J. Beltrán Fortes, H. Gimeno Pascual, S. Tantimonaco, “Una estela funeraria realizada pietatis causa (Santo Tomé, Jaén)”, Habis 47 (2016) 245-257.
  • Beltrán Fortes López Rodríguez 2003: J. Beltrán Fortes, J. R. López Rodríguez (coords.), Museo Cordobés de Pedro Leonardo de Villacevallos.
  • Coleccionismo arqueológico en la Andalucía del siglo XVIII (Antiquaria Hispanica 9) (Málaga Madrid 2003).
  • Beltrán Lloris 2002: F. Beltrán Lloris, “Epigrafía latina en Aragón (II) (con un apéndice sobre la epigrafía paleohispánica)”, Caesaragusta 75/2 (2002) 593-656.
  • Campos y Fernández de Sevilla 1996: F. J. Campos y Fernández de Sevilla, Enrique Flórez. La pasión por el estudio (Madrid 1996).
  • CIL II: E. Hübner, Corpus Inscriptionum Latinarum II. Inscriptiones Hispaniae Latinae (Berlin 1869). Inscriptionum Hispaniae Latinarum Supplementum (Berlin 1892).
  • CILA 6: C. González Román, J. Mangas, Corpus de Inscripciones Latinas de Andalucía. Volumen III. Jaén. Tomo I (Sevilla 1991).
  • CILA 7: C. González Román, J. Mangas, Corpus de Inscripciones Latinas de Andalucía. Volumen III. Jaén. Tomo II (Sevilla 1991).
  • Die Maculet 2021: R. Die Maculet, El conde de Lumiares en la España ilustrada. Vida, relaciones intelectuales y epistolario (Alicante 2021).
  • ERClu: P. de Palol, J. Vilella, Clunia II: La epigrafía de Clunia (Madrid 1987).
  • ERSg: J. Santos Yanguas, Á. L. Hoces de la Guardia Bermejo, J. del Hoyo, Epigrafía romana de Segovia y su provincia (Segovia 2005).
  • Escagedo Salmón 1932: M. Escagedo Salmón, La biblioteca del camarista de Castilla Don Fernando José de Velasco y Ceballos (Santander 1932).
  • Gimeno Stylow 2003: H. Gimeno Pascual, A. U. Stylow, “Las inscripciones”, en J. Beltrán Fortes. J. R. López Rodríguez (coords.), Museo Cordobés de Pedro Leonardo de Villacevallos. Coleccionismo arqueológico en la Andalucía del siglo XVIII (Antiquaria Hispanica 9) (Málaga Madrid 2003) 149-218.
  • Gutiérrez Guzmán 1999: F. Gutiérrez Guzmán, Las minas de Linares. Apuntes históricos (Jaén 1999).
  • Hernando Sobrino 2009: M.ª del R. Hernando Sobrino, Manuscritos de contenido epigráfico de la Biblioteca Nacional de Madrid (siglos XVI-XX). La transmisión de las inscripciones de la Hispania romana y visigoda (Madrid 2009).
  • Hernando Sobrino 2017: M.ª del R. Hernando Sobrino, Alejandro Javier Panel (1699-1764) y la epigrafía hispana. Un jesuita francés en el “infierno abreviado” (Ausonius Éditions, Scripta Receptoria 11) (Bordeaux 2017).
  • Inventario VI = Inventario general de manuscritos de la Biblioteca Nacional VI (2100 a 2374) (Madrid 1962).
  • Inventario VIII = Inventario general de manuscritos de la Biblioteca Nacional VIII (2475 a 2824) (Madrid 1965).
  • IRET: J. Corell i Vicent (X. Gómez Font, col.), Inscripcions romanes d’Edeta i el seu territori (Valencia 1996).
  • IRET2: J. Corell i Vicent (X. Gómez Font, col.), Inscripcions romanes del País Valencià IV. Edeta i el seu territori (Fonts històriques valencianes 137) (Valencia 2008).
  • Jimeno Martínez 1980: A. Jimeno Martínez, “Nueva aportación a la epigrafía romana de Soria”, Revista de Investigación. Colegio Universitario de Soria 4/2 (1980) 89-99.
  • Kajanto 1965: I. Kajanto, The Latin Cognomina (Helsinki 1965; reimpr. Roma 1982).
  • López de Toro 1961-1962: J. López de Toro, “Correspondencia entre Don José López de Cárdenas y Don Fernando José de Velasco”, en Homenaje al profesor Cayetano de Mergelina (Murcia 1961-1962) 469-511.
  • Mestre Sanchís 1999: A. Mestre Sanchís, Don Gregorio Mayans y Siscar (Valencia 1999).
  • Mestre Sanchís Pérez García 1998: A. Mestre Sanchís, P. Pérez García (eds.), Epistolario XVI. Mayans y los altos cargos de la magistratura y administración borbónica, 3. Fernando José de Velasco y Ceballos (1753-1781) (Valencia 1998).
  • Mestre Sanchís et alii 1998: A. Mestre Sanchís, P. Pérez García, J. A. Catalá Sanz (eds.), Francisco Pérez Bayer. Viajes literarios (Arxius i Documents 22) (Valencia 1998).
  • OPEL I: B. Lörincz, F. Redo (ed.), Onomasticon Provinciarum Europae Latinarum, I. Aba-Bysanus (Budapest 1994).
  • OPEL IV: B. Lörincz (ed.), Onomasticon Provinciarum Europae Latinarum, IV: Quadratia-Zures (Wien 2002).
  • Salas Álvarez 2004: J. Salas Álvarez, “Fernando José López de Cárdenas, el cura de Montoro”, en M. Ayarzagüena Sanz, G. Mora Rodríguez (coords.), Pioneros de la arqueología en España. Del siglo XVI a 1912 (Zona arqueológica 3) (Alcalá de Henares 2004) 51-54.
  • Salas Álvarez 2012: J. Salas Álvarez, “Patricio Gutiérrez Bravo”, en J. Beltrán Fortes, E. Peñalver Gómez (coords.), La Antigüedad en el Fondo Antiguo de la Biblioteca de la Universidad de Sevilla (Sevilla 2012) 198-200.
  • Sánchez Andújar 2020: I. M.ª Sánchez Andújar, “La correspondencia privada del magistrado Fernando José de Velasco (1707-1788)”, en J. J. Iglesias Rodríguez, I. M.ª Melero Muñoz (coords.), Hacer Historia Moderna. Líneas actuales y futuras de investigación. V Encuentro de Jóvenes Investigadores de la FEHM. Sevilla, 4 y 5 de julio de 2019 (Sevilla 2020) 861-875.
  • Sánchez Andújar 2021: I. M.ª Sánchez Andújar, Las memorias profesionales de un ministro ilustrado: Fernando José de Velasco, Tesis doctoral, Universidad de Granada (Granada 2021).
  • Solin Salomies 1988: H. Solin, O. Salomies, Repertorium nominum gentilium et cognominum Latinorum (Hildesheim 1988).
  • Vallejo Ruiz 2005: J. M.ª Vallejo Ruiz, Antroponimia indígena de la Lusitania romana (Veleia, Anejos, Series minor 23) (Vitoria-Gasteiz 2005).