Spanish Business Schools paradox and the accreditation system expirywhen the success becomes a risk

  1. Antonio Sánchez-Bayón 1
  2. Estrella Trincado Aznar 2
  1. 1 Universidad Rey Juan Carlos
    info

    Universidad Rey Juan Carlos

    Madrid, España

    ROR https://ror.org/01v5cv687

  2. 2 Universidad Complutense de Madrid
    info

    Universidad Complutense de Madrid

    Madrid, España

    ROR 02p0gd045

Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Año de publicación: 2021

Volumen: 30

Número: 2

Páginas: 17-34

Tipo: Artículo

DOI: 10.15304/RGE.30.2.6926 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Otras publicaciones en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumen

Trátase dun artigo analítico-empírico sobre economía institucional que realiza un balance do desenvolvemento das escolas de negocios en España e de como lles afectou o sistema de acreditacións. Aclárase como o sistema de acreditacións, aínda que serviu para situar ás escolas de negocios entre as mellores (10 delas no top 25 mundial e 4 acreditadas coa tripre coroa, que é a máxima distinción), tamén provocou a súa desnaturalización ao confundirse coas facultades de economía e empresa, ademais de aumentar os custos (oportunidade, marxinais, afundidos, etcétera). Tamén se explica en que consiste o paradoxo das escolas de negocios españolas: cantas máis acreditacións se acadan, máis difícil é mantelas debido ás contradicións no seu cumprimento normativo e á dificultade para actualizar os programas académicos), xa que o seu éxito para a economía do benestar pode ser o risco para a economía dixital. O estudo ofrece algunhas claves para corrixir o problema detectado e así adaptar as escolas de negocios á economía emerxente do benestar persoal, unha nova etapa da economía dixital.

Información de financiación

− EQUIS (European Foundation for Management Development-Qualitative Improvement Systems): it is an evaluation system for B-Schools supported by a Belgician foundation (172 B-Schools accredited in 41 countries).

Financiadores

Referencias bibliográficas

  • Agencia Nacional de Evaluación de la Calidad y Acreditación. (2017). Paneles de expertos. Programas de evaluación. Madrid: ANECA. Retrieved from: http://www.aneca.es/Programas-de-evaluacion/Evaluacion-de-titulos/SIC/Comisiones-yPaneles-de-expertos/SELLOS-INTERNACIONALES-DE-CALIDAD-paneles-de-expertos/Paneles-de-expertos.
  • Alcañiz, L., García-Feijoo M., & Eizaguirre, A. (2019). La humanización de la actividad empresarial a través de la educación universitaria. Boletín de Estudios Económicos, 74(227), 411-436. Retrieved from: https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=7059048
  • Almarcha Barbado, A., González Jorge, C., & González Rodríguez, B. (1994). Cambio y desigualdad en el profesorado universitario. REIS: Revista Española de Investigaciones Sociológicas, 66, 117-139. Retrieved from: https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=768670
  • Almenar, S. (2012). Teaching, spreading and preaching: Textbooks of political economy in Spain 1779-1936. In M. M. Augello & M. E. L. Guidi (Eds.), The economic reader. Textbooks, manuals and the dissemination of the economic sciences during the nineteenth and early twentieth centuries (pp. 158-188). Abingdon, UK: Routledge.
  • Andreu, A., & Sánchez-Bayón, A. (2019). Claves de Administración y Dirección de Empresas en la posglobalización, Madrid: Delta.
  • Armstrong, J. S. (1995). Business School prestige. Research versus teaching. Journal of Marketing, 59, 101-106.
  • Asociación Española de Escuelas de Negocios (AEEN). https://www.aeen.org
  • Association of MBAs (AMBA). https://www.associationofmbas.com
  • Association to Advance Collegiate Schools of Business (AACSB). https://www.aacsb.edu
  • Berger, J. B., & Milem, J. (2000). Organizational behavior in higher education and student outcomes. In J. C. Smart (Ed.), Higher education: Handbook of theory and research, vol. XV (pp. 268-338). New York, NY: Agathon.
  • Birnbaum, R. (1988). How colleges work: The cybernetics of academic organization and leadership. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
  • Bordo, M. D., Taylor, A. M., & Williamson, J. G. (Eds.). (2003). Globalization in historical perspective. Chicago: The University of Chicago Press.
  • Bourdieu, P. (1985). ¿Qué significa hablar? Economía de los intercambios lingüísticos. Madrid: Akal.
  • Buchanan, J. M., & Tullock, G. (1962). The calculus of consent: Logical foundations of constitutional democracy. Ann Arbor, MI: University of Michigan.
  • Byrkjeflot, H. (2000). Management education and selection of top managers in Europe and the United States. Bergen, Norway: LOS-Senter-Rapport.
  • Cancelo Márquez, M. & Bastida Domínguez, M. (2013). La evaluación de la investigación en españa: los sexenios en las áreas de economía y empresa. Ciriec-Espana, Revista de Economía Pública, Social y Cooperativa, 78, 265-292. Retrieved from: https://www.redalyc.org/pdf/174/17429865013.pdf
  • Carreras, A., & Tafunell, X. (1993). La gran empresa en España (1917-1974). Una primera aproximación. Revista de Historia Industrial, 3, 127-175. Retrieved from: https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2266853
  • Carreras, A., & Tafunell, X. (Coords.). (2005). Estadísticas históricas de España. Siglos XIX-XX. (2ª edición revisada y ampliada). Bilbao: Fundación BBVA. Retrieved from: https://www.fbbva.es/wp-content/uploads/2017/05/dat/DE_2006_estadisticas_historicas.pdf
  • Council for Highher Education Accreditation. (2019). CHEA Committee on Recognition recommended that CHEA deny recognition to AACSB International. Washington, DC: CHEA. Retrieved from: https://www.chea.org/sites/default/files/2019-03/AACSB.pdf
  • Chirosa-Cañavate, L., Rubio-Mondéjar, J. A., & Garrués-Ururzun, J. (2020). Business schools and the Spanish business elite since the mid-twentieth century. Business History. DOI: https://doi.org/10.1080/00076791.2020.1726893
  • Chisholm, H. (Ed.). (1911). Genovesi, Antonio. Encyclopædia Britannica, 11 (11th ed.). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
  • Coleman, W. O. (1996). How theory came to English classical economics. Scottish Journal of Political Economy, 43(2), 207-228. Retrieved from: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467-9485.1996.tb00674.x
  • de Miguel, J., & Sarabia, B. (2003). La universidad española en un mundo globalizado: los recursos. Revista Española de Investigaciones Sociológicas, 102, 207-259. DOI: http://doi.org/10.2307/40184542
  • Díaz Morlán, P. (2013). Cómo han obtenido su capital inicial los empresarios británicos y españoles (c. 1800-c. 1939) Revista de Historia Industrial, 51, 19-42.
  • Dill, D. D. (1995). Through deming’s eyes: A cross-national analysis of quality assurance policies in higher education. Quality in Higher Education, 1(2), 95-110. DOI: https://doi.org/10.1080/1353832950010202
  • Edhec Business School nuevamente acreditada por la AACSB por 5 años: un tributo al modelo "EDHEC for Business". Pr Newswire. (April 10, 2014). Retrieved from: https://www.prnewswire.com/news-releases/edhec-business-school-nuevamente-acreditada-por-la-aacsbpor-5-anos-un-tributo-al-modelo-edhec-for-business-254778871.html
  • EQUIS. EFMD Quality Improvement Systems. https://www.efmdglobal.org/accreditations/business-schools/equis
  • Escuelas de negocios y competitividad. Portafolio. (Octobr 8, 2010). Retrieved from: https://www.portafolio.co/opinion/otros-columnistas/escuelas-negocios-competitividad-136066
  • European Quality Assurance Register for Higher Education. (2011). Statement on the modernisation Agenda for Higher Education. Brussels, Belgium: EQAR. Retrieved from: https://www.eqar.eu/statement-on-the-european-commission-modernisation-agenda/
  • European University Association. (2003). The Role of the Universities in Shaping the Future of Europe. Brussels, Belgium: EUA. Retrieved from: http://www.aic.lv/ace/ace_disk/Bologna/contrib/EUA/role_univ.pdf
  • Farinós Viñas, J. E., García Martín, C. J., Herrero Piqueras, B., & Ibáñez Escribano, A. M. (2016). Revolving doors: Are they valued in the Spanish stock market?, Academia Revista Latinoamericana de Administracion, 29(2), 147-164. DOI: https://doi.org/10.1108/ARLA-07-2015-0172.
  • Fernández Aguado, J. (1997). Historia de la Escuela de Comercio de Madrid. Madrid: Asociación Española de Contabilidad y Administración de Empresas (AECA).
  • Fernández Pérez, P., Puig, N. (2009). Global lobbies for a global economy: The creation of the Spanish Institute of Family Firms in international perspective. Business History, 51(5), 712-733. DOI: https://doi.org/10.1080/00076790903125610
  • Fernández, I. (2015). Felicidad organizacional. Cómo construir felicidad en el trabajo, Santiago de Chile, Chile: Ediciones B.
  • Fernández-Esquinas, M. (2003). From ‘apprenticeship’ to ‘training’: An empirical enquiry into the preparation of scientists in Spanish Academic Science. IESA Working Paper WP Series 05-03. Madrid: Instituto de Estudios Sociales Avanzados. Retrieved from: http://digital.csic.es/bitstream/10261/2119/1/05-03.pdf
  • Ferreira, C., Vidal, J., & Vieira, M. J. (2014). Student guidance and attention to diversity in the processes of quality assurance in higher education. European Journal of Education, 49(4), 575-589. DOI: https://doi.org/10.1111/ejed.12098
  • Fuentes Quintana, E. (1999). La consolidación académica de la economía española. In E. Fuentes Quintana (Coord.), Economía y economistas españoles, vol. 7 (pp. 7-145). Madrid: Galaxia Gutemberg/Círculo de Lectores.
  • Fuentes Quintana, E., & Serrano Sanz, J. M. (2004). El nacimiento de una profesión. In E. Fuentes Quintana (Coord.), Economía y economistas españoles, vol. 8 (pp. 7-125). Madrid: Galaxia Gutemberg/Círculo de Lectores.
  • Fusi, J. P. (1985). El boom económico español. Madrid: Cuadernos Historia 16.
  • Gallego, E., & Trincado, E. (2019). Debates on development in the Spanish Economy, 1848-1960. In E. Trincado, A. Lazzarini & Denis Melnik (Eds.), Ideas in the history of economic development: The case of peripheral countries. London, UK: Routledge.
  • Gatfield, T., Barker, M., & Graham, P. (1999). Measuring student quality variables and the implications for management practices in higher education institutions: An Australian and international student perspective. Journal of Higher Education Policy & Management, 21(2), 239-252. DOI: https://doi.org/10.1080/1360080990210210
  • Gewerc, A. (2001). Identidad profesional y trayectoria en la universidad. Profesorado, Revista de Currículum y Formación del Profesorado, 5(2), 1-15. Retrieved from: https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=837970
  • Gieger, R. (1986). The growth of American Research Universities, 1900-1940. New York, NY: Oxford University Press.
  • González, E., & Sánchez-Bayón, A. (2019). Nuevas tendencias en RR.HH. desarrollo de talento profesional. Porto, Portugal: Sindéresis.
  • Gosling, J., & Mintzberg, H. (2004). The education of practicing managers. MIT Sloan Management Review, 45(4), 19-22. Retrieved from: https://sloanreview.mit.edu/article/the-education-of-practicing-managers/
  • Gutiérrez, M., Trincado, E., & Perdices de Blas, L. (2015). Facultad de Ciencias Económicas y Empresariales. Reseña histórica. Retrieved from: https://economicasyempresariales.ucm.es/resena-historica
  • Hernández Andreu, J., & Trincado, E. (2019). The Economic discourse of Joseph Garnier in Spain. History of Economic Thought and Policy, 2(2), 5-34.
  • Hill, F. M. (1995). Managing service quality in higher education: The role of the student as primary consumer. Quality Assurance in Education, 3(3), 10-21. DOI: https://doi.org/10.1108/09684889510093497
  • Hult International Business School nombrado finalista para el Premio a la Innovación MBA de la AMBA. Pr Newswire. (October 7, 2014). Retrieved from: https://www.prnewswire.com/news-releases/hult-international-business-school-nombrado-finalista-parael-premio-a-la-innovacion-mba-de-la-amba-278361451.html
  • IESE Business School obtiene acreditación AACSB Internacional. AméricaEconomía.com. (April 12, 2010). Retrieved from: https://mba.americaeconomia.com/articulos/notas/iese-business-school-obtiene-acreditacion-aacsbinternational
  • Jones, O. (2015). El Establishment. Barcelona: Seix Barral. Kaplan, A. M. (2014). European Management and European Business Schools: Insights from the history of business schools. European Management Journal, 32(4), 529-534. DOI: https://doi.org/10.1016/j.emj.2014.03.006
  • Kerr, C. (1963). The uses of the university. Cambridge, MA: Harvard University Press.
  • Khavanova, O. (2017). Joseph von Sonnenfels's Courses and the Making of the Habsburg Bureaucracy. Austrian History Yearbook, 48, 54-73. DOI: http://doi.org/10.1017/S0067237816000552
  • Kipping, M., & Puig, N. (2003). Entre influencias internacionales y tradiciones nacionales: las consultoras de empresa en la España del siglo XX. Cuadernos de Economía y Empresa, 17, 105-137.
  • Klein, E. B., & Pritchard, I. L. (2018). Relatedness in a global economy. London, UK: Routledge.
  • Kuoppala, K. (2006). Management by results at finnish universities. Journal of Higher Education Policy and Management, 27(3), 345-355. DOI: https://doi.org/10.1080/13600800500283692
  • Lackéus, M. (2015). Entrepreneurship in education. What, why, when, how. Brussels, Belgium: European Commission. Retrieved from: https://www.oecd.org/cfe/leed/BGP_Entrepreneurship-in-Education.pdf
  • Levering, R. (1984). 100 best companies to work for in America. Reading, MA: Addison-Wesley.
  • Levering, R. (1988). A great place to work. New York, NY: Ramdom House.
  • Lluch, E., & Almenar, S. (1999). Difusión e influencia de los economistas clásicos en España (1776-1870). In E. Fuentes Quintana (Coord.), Economía y economistas españoles, vol. 4 (pp. 93-170). Madrid: Galaxia Gutemberg/Círculo de Lectores.
  • López, T., & Pampliega, J. (1997). La fundación del IESE (1956-1958). IESE. Revista de Antiguos Alumnos, 68, 41-44. Retrieved from: https://www.unav.edu/web/centro-de-estudios-josemaria-escriva/bibliotecavirtual/details.vm?w=sortAuthorities%3A%22Valero+y+Vicente%2C+Antonio%22&view=global&lang=es
  • Lozano, J. M. (2011). Liderazgos, no líderes. Los ejercicios espirituales y las escuelas de negocio. Revista de Fomento Social, 262, 181-218. DOI: https://doi.org/10.32418/rfs.2011.262.1864
  • Lozano, J., Bofarull, I., Waddock, S., & Prat-i-Pubill, Q. (2018). Avoiding the iron cage of business school rankings. Higher Education Policy, 33(1), 135-157. DOI: https://doi.org/10.1057/s41307-018-0107-7
  • Martín Rodríguez, M. (1989). La institucionalización de la economía política en la universidad española (17841857). In M. Martín Rodríguez (Ed.), Elementos de economía política con aplicación particular a España. Madrid: Instituto de Estudios Fiscales.
  • MBA Today. (2019). Guide of triple accreditation. Retrieved from: https://www.mba.today/guide/triple-accreditation-business-schools
  • Menéndez Blanco, J. M., Alonso González, L. A., & Moreno Gallego, L. S. (2016). O papel da austeridade na saída da crise dos países periféricos da eurozona: unha análise desde a política económica. Revista Galega de Economía, 25(2), 5-12. Retrieved from: https://revistas.usc.gal/index.php/rge/article/view/3729
  • Menger, C. (1871/2020). Principios de Economía Política. 3ª ed. Madrid: Unión Editorial. Retrieved from: http://www.esflspain.org.server.studentsforliberty.org/wp-content/uploads/2015/09/principios-deeconomia-politica.pdf
  • Millett, J. D. (1984). Conflict in higher education: State Government coordination versus institutional independence. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
  • Naredo, J. (2019). Taxonomía del lucro. Madrid: Siglo XXI.
  • Nieto, A. (1984). La tribu universitaria. Madrid: Tecnos.
  • Ozbugday, F. C. (2019). The effects of certification on total factor productivity: A propensity score matching approach. Managerial and Decision Economics, 40(1), 51-63. DOI: https://doi.org/10.1002/mde.2979
  • Peña, A. (2018). Las escuelas de negocios recogen la llama de la sabiduría. Actualidad Económica, 45.
  • Perdices de Blas, L., & Reeder, J. (2003). Diccionario del pensamiento económico en España (1500-2000). Madrid: Síntesis.
  • Plewa, C., Galán-Muros, V., & Davey, T.. (2015). Engaging business in curriculum design and delivery: A higher education institution perspective. Higher Education: The International Journal of Higher Education Research, 70(1), 35-53. DOI: https://doi.org/10.1007/s10734-014-9822-1
  • Puig, N. (2003). Educating Spanish managers. The United States, modernizing networks, and business schools in Spain, 1950-1975. In R. Petter Amdam, R. Kvalshaugen & E. Larsen (Eds.), Inside the business schools: The content of European business (58-86). Oslo, Norway: Copenhagen Business School Press.
  • Puig, N. (2008). Business education in Spain. Business History Review, 82(2), 329-358.
  • QS Global MBA Rankings: Europe. (2020). Best Business Schools in Europe (2018, 19 & 20 rankings). Retrieved from: https://www.topmba.com/mba-rankings/europe/2020
  • Redlich, F. (1957). Academic education for business. The Business History Review, 31(1), 41.
  • Rizzo, S., & Stella, G. A. (2015). La casta. De cómo los políticos se volvieron intocables. Madrid: Capitán Swing.
  • Rodrigues, L. L., & Craig, R. (2004). English mercantilist influences on the foundation of the Portuguese School of Commerce in 1759. Atlantic Economic Journal, 32(4), 329-345.
  • Rodrigues, L. L., Craig, R., & Gomes, D. (2007). State intervention in commercial education: The case of the Portuguese School of Commerce, 1759. Accounting History, 12(1), 55-84. DOI: https://doi.org/10.1177/1032373207072808
  • Rodrigues, L. L., Gomes, D., & Craig, R. (2004). The Portuguese School of Commerce, 1759-1844: A reflection of the enlightenment. Accounting History, 9(3), 53-71. DOI: https://doi.org/10.1177/103237320400900304
  • SABI.https://www.bvdinfo.com/es-es/nuestrosproductos/datos/nacional/sabi?gclid=EAIaIQobChMI0YWp1sng6gIVU4fVCh16EgEbEAAYASAAEgJKGPD_Bw E
  • Sáenz, A. (2016). La formación de directivos: el papel y la visión de la Deusto Business School (la Universidad Comercial de Deusto). Boletín de Estudios Económicos, 71(218), 239-245.
  • Salaburu, P., Ginés Mora, J., & Haug, G. (2011). España y el proceso de Bolonia: un encuentro imprescindible. Madrid: Academia Europea de Ciencias y Artes. Retrieved from: http://repositori.uji.es/xmlui/handle/10234/30976
  • Sánchez Hormigo, A., Malo Guillén, J. L., & Blanco Domingo, L. (2003). La Cátedra de Economía Civil y Comercio de la Real Sociedad Económica Aragonesa de Amigos del País (1784-1846). Zaragoza: Real Sociedad Económica Aragonesa de Amigos del País.
  • Sánchez Lissen, R. (2007), Los economistas de la Escuela de Madrid. Madrid: Instituto de Estudios Económicos/ Colegio de Economistas de Madrid.
  • Sánchez Lissen, R., & Sanz, T. (2015). El Plan de Estabilización español de 1959: Juan Sardá Dexeus y la economía social de mercado. Investigaciones de Historia Económica, 11(1), 10-19. DOI: http://doi.org/10.1016/j.ihe.2013.11.014
  • Sánchez Guitián, J. M., & Zunzarren, H. (2013). ¿Cómo se gestiona una marca país? Madrid: ESIC.
  • Sánchez-Bayón, A. (2010). Estudios de cultura político-jurídica. Madrid: Delta.
  • Sánchez-Bayón, A. (2017). Apuntes para una teoría crítica humanista y su praxis económico-empresarial en la posglobalización. Miscelania, 75(147), 305-329. Retrieved from: https://revistas.comillas.edu/index.php/miscelaneacomillas/article/view/8427/8008
  • Sánchez-Bayón, A. (2018). Balance de la sociología tras la globalización. Eduser-Revista de Educação, 10(1), 49-68.
  • Sánchez-Bayón, A. (2014). Innovación docente en los nuevos estudios universitarios. Valencia: Tirant Lo Blanch.
  • Sánchez-Bayón, A. (2019a). Transición a la economía GIG: claves de sociología empresarial y laboral. Encuentros Multidisciplinares, 62, 1-19. Retrieved from: https://repositorio.uam.es/bitstream/handle/10486/688493/EM_62_18.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  • Sánchez-Bayón, A. (2019b). Talentismo: del fin de recursos humanos a la emergencia de talento. Lan HarremanakRevista de Relaciones Laborales, 42, 178-196. DOI: https://doi.org/10.1387/lan-harremanak.21077
  • Sánchez-Bayón, A. (2020a). Una historia de RR.HH. y su transformación digital: del fordismo al talentismo y la gestión de la felicidad. Revista de la Asociación Española de Especialistas de Medicina del Trabajo, 29(3), 198-214.
  • Sánchez-Bayón, A. (2020b). Renovación del pensamiento económico-empresarial tras la globalización: talentism & happiness economics. Bajo Palabra, 24, 293-318.
  • Seligman, M. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. New York, NY: Free Press.
  • Tortella, G., Quiroga, G., & Moral-Arce, I. (2011). ¿El empresario nace o se hace? Educación y empresarialidad en la España contemporánea-Nature or Nurture: Education and entrepreneurship in modern Spain. Revista de Historia Economica-Journal of Iberian and Latin American Economic History, 29(1), 123-153. DOI: https://doi.org/10.1017/S0212610910000248
  • Tribe, K. (1995). Professors Malthus and Jones: Political economy at the East India College 1806-1858. The European Journal of the History of EconomicThought, 2(2), 327-354. DOI: https://doi.org/10.1080/09672569508538573
  • Trincado, E. (2007). Autogestión y universidad: la historia de un sistema corporativo. Revista Empresa y Humanismo, 11(1), 273-310. Retrieved from: https://dadun.unav.edu/bitstream/10171/5390/4/Autogesti%C3%B3n%20y%20universidad.%20La%20hi storia%20de%20un%20sistema%20corporativo.pdf
  • Valero, J., & Sánchez-Bayón, A. (2018). Balance de la globalización y teoría social de la posglobalización. Madrid: Dykinson.
  • Wagner, F. (2005). El mito de la autonomía universitaria. Madrid: Civitas.
  • Weiss, L. (2003). States in the global economy: Bringing domestic institutions back in. Cambridge, UK: Cambridge University Press.