Entre la propaganda y la verdadcambios del paradigma en el discurso polaco sobre la Guerra Civil española
-
1
Universitat Autònoma de Barcelona
info
ISSN: 0213-2087
Año de publicación: 2014
Título del ejemplar: La Guerra Civil
Número: 32
Páginas: 501-517
Tipo: Artículo
Otras publicaciones en: Studia historica. Historia contemporánea
Resumen
El artículo describe y analiza las transformaciones del discurso público e historiográfico en Polonia sobre la Guerra Civil española, haciendo hincapié en la producción nacional y el período que abarca desde el deshielo postestalinista hasta los años actuales de la Polonia democrática. La intención estriba en explicar las modificaciones que, en el marco de dos épocas claramente distintas, la dictatorial comunista y la democrática liberal-capitalista, se dan en el discurso acerca del pasado, de acuerdo con las necesidades políticas imperantes. Las conclusiones apuntan al cambio del paradigma sufrido por el discurso historiográfico polaco acerca de la Guerra Civil y con ello se plantea una reflexión acerca de las implicaciones metodológicas y epistemológicas que las propias transformaciones históricas implican para la tarea del historiador.
Referencias bibliográficas
- AA. VV., 1979: Wojna narodowo-rewolucyjna w Hiszpanii 1936-1939 [La guerra nacional- revolucionaria en España]. Varsovia: MON.
- AJZNER, S. 1961: Madryt-Saragossa. Warszawa: KiW.
- AJZNER, S. 1968: Polska a wojna domowa w Hiszpanii 1936-1939 [Polonia frente a la Guerra Civil Española]. Varsovia: PWN.
- AJZNER, S., SZLEYEN, Z., WYKA, J. (ed.) 1956: Dąbrowszczak: organ polskich ochotników Republikańskiej Armji Hiszpańskiej [Dąbrowszczak: órgano de los voluntarios polacos del Ejército Republicano]. Varsovia: Komitet Obchodu 20-lecia Powstania Oddziałów Polskich w Hiszpanii (Dąbrowszczaków).
- ÁLVAREZ DEL VAYO, J. 1963: Edukacja radykała [trad. de Educación de un liberal]. Varsovia: Czytelnik.
- BEDNARCZUK, M. 2008: Obraz hiszpańskiej wojny domowej lat 1936-1939 w piśmiennictwie polskim [Visión de la Guerra Civil Española en la escritura polaca]. Toruń: Adam Mar- szalek.
- BEEVOR, A. 2009: Walka o Hiszpanię 1936-1939. Pierwsze starcie totalitaryzmów [La lucha por España 1936-1939. El primer combate entre los totalitarismos]. Cracovia: Znak.
- BEKIER, A. 1957: Salud camaradas! Varsovia: MON.
- BERTOLINI, R. [y otros] 1976: Z pomocą republikańskiej Hiszpanii 1936-1939 [En ayuda a la España republicana 1936-1939]. Varsovia: MON.
- BOREJSZA, J. 1947: Hiszpania 1873-1936. Varsovia: Książka. [1a ed. 1937].
- BRODZIKOWSKI W., ŁOSKOCZYńSKI, J. 1999: Franco. Generał wielkiej misji [Franco. General de una gran misión]. Varsovia: Wydawnictwo Brodzikowski.
- BRON, M. 1958: Pasaremos, Varsovia: Iskry.
- BRON, M. 1961: Wojna hiszpańska 1936-1939 w dokumentach i publikacjach [La Guerra Española 1936-1939 en documentos y publicaciones]. Varsovia: PZWS.
- BRON, M. 1963: Polacy w wojnie hiszpańskiej (1936-1939) [Los polacos en la Guerra Civil Española]. Varsovia: MON.
- BRON, M. 1964 (con E. Kozłowski y M. Techniczek): Wojna hiszpańska 1936-1939: chro- nologia wydarzeń i bibliografia [La guerra española de 1936-1939: cronología de los acontecimientos y bibliografía]. Varsovia: MON.
- BRON, M. 1976: Bitwa nad Ebro i udział w niej Polaków [La batalla del Ebro y la participa- ción polaca]. Varsovia: KiW.
- BRONIATOWSKI, M. 1986: Zaczęło się za Pirenejami [Comenzó más allá de los Pirineos]. Var- sovia: MON.
- BRONIEWSKA, J. 1948: O człowieku, który się kulom nie kłaniał [Del hombre que no se incli- naba ante las balas]. Varsovia: Prasa Wojskowa.
- BRZEZIńSKI J., WAGNER F. 1977: Historyczno-literackie znaczenie wojny hiszpańskiej 1936- 1939: materiały z międzynarodowej konferencji (31 I — 1 II 1977) [Significado histó- rico-literario de la Guerra española 1936-1939: Actas de conferencia internacional]. Lublin: UMCS.
- CARROLL, W. H. 2007: Ostatnia krucjata. Hiszpania 1936 [La última cruzada. España 1936 ]. Wrocław: Wektory.
- CHODAKIEWICZ, M. J. 1997: Zagrabiona pamięć: wojna w Hiszpanii 1936-1939 [La memoria saqueada: guerra en España 1936-1939]. Varsovia: Fronda.
- CIECHANOWSKI, J. 2005: Rzeczpospolita polska wobec hiszpańskiej wojny domowej. Tesis doc- toral inédita, presentada en 2005 en la Facultad de Historia de la Universidad de Varsovia.
- COMITÉ CENTRAL DEL PCE, 1966: Historia Komunistycznej Partii Hiszpanii [Historia del Par- tido Comunista de España]. Varsovia: KiW.
- CZUBIńSKI A. (ed.) 1989: Wojna domowa w Hiszpanii 1936-1939 w polityce międzynarodowej [La Guerra Civil Española en la política internacional]. Poznań: UAM.
- DęBSKI, S. 2003: Między Berlinem a Moskwą, Stosunki niemiecko-sowieckie 1939-1941 [Entre Berlín y Moscú: Relaciones germano-soviéticas]. Varsovia: PISM.
- DWORKIN, E. 1974: Od Manzanares do Oki: wspomnienia dąbrowszczaka [Del Manzanares al Oka: memorias de un brigadista]. Varsovia: KiW.
- DWORKIN, E. 1985: Krew nie tylko na arenie [Sangre no sólo en el ruedo]. Varsovia: KAW.
- DYSKANT, J. W. 1979: „Nad całą Hiszpanią niebo jest bezchmurne»: zarys działań morskich w czasie wojny domowej (1936-1939) [“En toda España el cielo está despejado: estudio de las operaciones marítimas durante la Guerra Civil]. Varsovia: MON.
- GOLA, B. 1993: Dylematy krwi i sprawiedliwości: hiszpańska wojna domowa 1936-1939 w myśli politycznej i politologicznej [Dilemas de la sangre y la justicia: la Guerra Civil Española en el pensamiento político y la politología]. Wrocław: Akademia Rolnicza.
- HIDALGO DE CISNEROS, I. 1970: Lotnik republiki [Aviador de la República]. Varsovia: MON.
- IBÁRRURI, D. 1948: Hiszpania walczy o wolność [España lucha por la Libertad]. Varsovia: Książka.
- IBÁRRURI, D. 1951: Walka narodu hiszpańskiego przeciwko reżymowi Franco [La lucha del pueblo español contra el Régimen de Franco]. Varsovia: KiW.
- IBÁRRURI, D. 1966: Jedyna droga [El único camino]. Varsovia: KiW.
- KANTYKA, J., KONIECZNY, A. (eds.) 1968: Gdzieś za Pirenejami. Ze wspomnień dąbrowszczaków [En algún lugar más allá de los Pirineos. De las memorias de los brigadistas polacos]. Katowice: Śląsk.
- KIENIEWICZ, J. 2001: «Nieuchronne starcie, niemożliwy pokój» [“Un enfrentamiento inevi- table, una paz imposible”], en J. Kieniewicz (ed.) Hiszpania w zwierciadle polskim [España en el espejo polaco], Gdańsk: Novus Orbis: 152-178.
- KIENIEWICZ, J. 2004: Studia polsko-hiszpańskie: wiek XX [Estudios hispano-polacos: siglo XX]. Varsovia: OBTA.
- KOLTSOV, M. 1959: Dziennik hiszpański [Diario de la guerra de España]. Varsovia: Iskry.
- KOSZEL, B. 1991: Hiszpański dramat. Wojna domowa w polityce mocarstw europejskich [El drama español: La Guerra Civil en la política de las potencias europeas]. Poznań: Ins- tytut Zachodni.
- KSIężARCZYK, F. 1964: Droga w ogniu [El camino en el fuego]. Varsovia: MON.
- LONGO, L. 1961: Brygady międzynarodowe w Hiszpanii [Brigadas internacionales en Espa- ña]. Varsovia: KiW.
- MAJZNER, R. 2012: Wojna Domowa w Hiszpanii, w obserwacjach i analizach Oddziału II Sztabu Glównego Wojska Polskiego [La Guerra Civil en España, en las observaciones y análisis del Segundo Destacamento del Estado Mayor del Ejército Polaco]. Radomsko: Taurus.
- MESHCHERYAKOV, M. 1980: Całe życie walką: biografia polityczna sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Hiszpanii José Diaza 1895-1942 [Lucha, toda la vida: biografía política del secretario general del PCE José Díaz]. Varsovia: KiW.
- MOA, P. 2007: Mity Wojny Domowej. Hiszpania 1936-1939 [Los Mitos de la Guerra Civil]. Varsovia: Fronda.
- MROżEK, J. (ed.) 1956: Dąbrowszczacy [Los Brigadistas polacos]. Varsovia: KiW.
- MULARSKA-ANDZIAK, L: 1994: Franco. Londres: Puls Publications.
- OPIOŁA, W. 2011: Instrumentalizacja obrazu hiszpańskiej wojny domowej w polskiej publi- cystyce politycznej w latach 1936-2009 [Instrumentalización de la imagen de la Gue- rra Civil Española en la prensa política polaca de los años 1936-2009], tesis doctoral inédita, presentada en el Instituto de Ciencias Políticas de la Universidad de Opole, bajo la dirección de Barbara Gola.
- PARDO, W. 2001: Polski legionista generała Franco [Brigadista polaco del general Franco], Radom: Polwen.
- POZHARSKA, S. 1985: Tajna dyplomacja Madrytu [La diplomacia secreta de Madrid]. Varso- via: Czytelnik.
- ROMERO SALVADÓ, F. 2009: Wojna domowa w Hiszpanii 1936-1939 [La Guerra Civil Española 1936-1939]. Varsovia: Bellona.
- RUTKOWSKI J. 1980: Czas walki, klęsk i zwycięstwa: wspomnienia Dąbrowszczaka 1936-1945. [Tiempo de la lucha, la derrota y la victoria: memorias de un brigadista 1936-1945] Wroclaw: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
- RYSZKA, F. 1991: W kręgu zbiorowych złudzeń. Z dziejów hiszpańskiego anarchizmu 1868- 1939 [En el círculo de las ilusiones colectivas. La historia del anarquismo español, 1868-1939], Varsovia: Ośrodek Badań Społecznych.
- RYSZKA, F. 1999: (con B. Gola) Hiszpania [España]. Varsovia: Trio.
- RYSZKA, F. 2002: Historia, Polityka, Państwo: wybór studiow [Historia, Política, Estado: selec- ción de estudios] (Vol. II). Toruń: Adam Marszałek.
- SAWICKI P. 2001: Las plumas que valieron por pistolas. Wrocław: Estudios Hispánicos.
- SAWICKI P. 2008: «Hagiografía polaca del general Franco», en J. D. Marina (coord.) El cam- bio de la imagen mutua de Polonia y España desde la transición; Wzajemny obraz Hiszpanii i Polski od czasu przejścia do demokracji. Varsovia: Instituto Cervantes; Instytut Historii PAN: 361-396.
- SAWICKI, P. 1985: Wojna domowa 1936-1939 w hiszpańskiej prozie literackiej: ideologiczne konteksty literatury i jej misja społeczna [La Guerra Civil en la prosa literaria españo- la: contextos ideológicos de la literatura y su misión social]. Varsovia: PWN.
- SKIBIńSKI, P. 2004: Państwo generała Franco. Ustrój Hiszpanii w latach 1936-1967 [El Estado del general Franco. Régimen de España en los años 1936-1967]. Cracovia: Uniwersytet Jagieloński.
- SKOTNICKI, M. 2011: Legion Condor: hiszpańska wojna Hitlera [Legión Cóndor: la guerra española de Hitler]. Varsovia: Instytut Wydawniczy Erica.
- SOUTHWORTH, H. R. 1968: Mit o krucjacie Franco [Mito sobre la cruzada de Franco], pról. De S. Ajzner. Varsovia: KiW.
- ŚWIERCZEWSKI, K. 1966: W bojach o wolność Hiszpanii [En los combates por la libertad de España]. Varsovia: MON.
- SZLEYEN, Z. (ed.) 1956: Karabin i serce. Listy dąbrowszczaków [El fúsil y el corazón. Cartas de los voluntarios polacos]. Varsovia: KiW.
- SZLEYEN, Z. (ed.) 1957: Ochotnicy Wolności. Księga wspomnień dąbrowszczaków [Volunta- rios de la Libertad. Libro de memorias de los brigadistas polacos]. Varsovia: Wiedza Powszechna.
- SZLEYEN, Z. 1963: Wiatraki i Messerschmitty [Los molinos y los Messerschmitt]. Varsovia: Iskry.
- TUÑÓN DE LARA, M., VALDEÓN BARUQUE, J., DOMÍNGUEZ ORTIZ, A. 1997: Historia Hiszpanii. [Historia de España]. Cracovia: Universitas.
- WARNEńSKA, M. 1985: Zwierciadło z Toledo [El espejo de Toledo]. Varsovia: MON.
- WYKA, J. 1984: Zapiski na karteluszkach: (z notatnika rewolucjonisty 1934-1940) [Apuntes en pedacitos de papel: (cuaderno de un revolucionario 1934-1940)]. Varsovia: PiW.
- WYSZCZELSKI, L. 1980: Stosunek Komunistycznej Partii Polski do narodowo-rewolucyjnej wo- jny w Hiszpanii (1936-1938) [La actitud del Partido Comunista Polaco ante la guerra nacional-revolucionaria en España]. Varsovia: WAP.
- WYSZCZELSKI, L. 1986: [con K. Sobczak y E. Kozłowski]. Hiszpańska wojna narodoworewo- lucyjna 1936-1939 i udział w niej Polaków [La guerra nacional-revolucionaria 1936- 1939 y la participación polaca]. Varsovia: Wojskowy Przegląd Historyczny.
- WYSZCZELSKI, L. 1986: Bohaterowie stu bitew [Héroes de las cien batallas]. Varsovia: KAW.
- WYSZCZELSKI, L. 1986: Dąbrowszczacy [Brigadistas polacos]. Varsovia: KiW.
- WYSZCZELSKI, L. 1986: Madryt: 1936-1937. Varsovia: MON.
- WYSZCZELSKI, L. 1987: Chmury nad Hiszpanią [Nubes sobre España]. Varsovia: MON.